Labels

Labels

Diagnoses, labels, etiketten, stempels wie kent ze niet? Wat zeggen ze eigenlijk over je? Als therapeut heb ik hier een mening over. Het krijgen van een diagnose/label/etiket/stempel kan zinvol zijn om je eigen gedrag te begrijpen. Ook voor je omgeving kan dit van waarde zijn. Daarnaast kun je vaak hulp krijgen bij omgaan met/acceptatie/herstel. Toch zijn het labels, gedefinieerd door mensen, op basis van "gemiddelde" symptomen. Elk mens is uniek. Ik heb nog nooit twee exact dezelfde exemplaren ontdekt. De ene adhd'er is de andere niet en twee gelijke borderliners ken ik ook niet. Een diagnose kan contact opleveren met lotgenoten en dat brengt dan weer (h)erkenning. De andere kant heb ik ook gezien: dat een groep mensen met dezelfde diagnoses zich totaal niet in elkaar herkent. Ik ben van mening dat je zoveel méér bent dan je diagnose.

Ik maak vaak mee dat cliënten zenuwachtig zijn voor de uitslag van een diagnostisch onderzoek. Ik vraag ze voor de spiegel te gaan staan en goed te kijken hoe ze er uit zien. "Neem dit goed in je op", adviseer ik dan. "Echt heel goed naar jezelf kijken. Straks als je de diagnose weet, kijken we weer in dezelfde spiegel. Je zult zien dat je nog steeds dezelfde persoon bent. Er groeien geen horens uit je hoofd, er komt geen haar op je tanden en het staat ook niet op je voorhoofd geschreven. Verder hoef je het niet op je cv te vermelden en ben je nog precies dezelfde persoon als voor de diagnose. Er is niets veranderd. Dat wat maakt dat je een diagnose krijgt, zat er al".

Je bent niet je diagnose, je hebt een diagnose. Ik ben ook van mening dat ieder mens érgens op zal scoren indien getest. We hebben allemaal wel in meer of mindere mate trekken van stoornissen. Pas wanneer je vast dreigt te lopen, of al vastgelopen bent in het leven, kan het raadzaam zijn om een diagnostisch onderzoek te doen om de voornoemde redenen. Ik ben zelf in het bezit van het "diploma" adhd. In mijn familie komt veelvuldig adhd, bipolaire stoornis en verslavingsgevoeligheid voor. Ik heb tot mijn veertigste erg gestoeid (lees: geleden) met/onder mijn volle hoofd, mijn impulsieve gedrag en de hoge pieken en diepe dalen. Pas toen ik, naast het reguliere therapie pad, ook het pad van bewustwording besloot te bewandelen kwam er rust in mijn hoofd.

Ik ben een groot voorstander van samenwerking tussen regulier en complementair. Gelukkig zie ik dat ook (eindelijk) gebeuren. We zijn op de juiste weg. Ik ga nog een stap verder. Mijn inziens ligt er meestal (ernstig) trauma ten grondslag aan bijna elke stoornis/verslaving. Mensen met psychische problematiek voelen zich vaak anders, onbegrepen en eenzaam. Zelfvertrouwen, eigenwaarde en zelfliefde zijn meestal ver te zoeken. Kun je nagaan wat er met deze mensen gebeurt wanneer ze meerdere diagnoses krijgen, dit noemen we co-morbiditeit. Ik ken casussen van cliënten die drie tot soms twaalf diagnoses hebben. Dit doet doorgaans geen goed aan iemands zelfbeeld. Ook kan dat het eigen toekomstbeeld/verwachting sterk beïnvloeden.

Wanneer je de hoeveelheid labels terug kunt brengen naar onderliggend(e) trauma(s) geeft dit al een heel ander beeld. De stoornis die zich uit in gedrag is doorgaans een overlevingsmechanisme, ook wel copingstrategie genoemd. Kort door de bocht genomen bepalen onze gedachten onze gevoelens en deze bepalen op hun beurt weer ons gedrag. Beginnen bij wat iemand denkt en gelooft is vaak een goede start. Niet zelden ligt hier dan een (ernstig) trauma onder. Wat mij ook is opgevallen is dat er een soort van trends lijken te zijn, in diagnostiekland, maar zeker in de maatschappij. Narcisme is een veel gebruikte term en wordt niet zelden door een leek opgelegd. Co-dependentie is ook zo'n nieuwe term.

Namen van labels veranderen ook. Spraken we vroeger van een meervoudige persoonlijkheidsstoornis, nu spreken we van een dissociatieve identiteitsstoornis. Manisch depressief heet nu een bipolaire stoornis. Psychische stoornissen komen in alle lagen van de bevolking voor. In mijn beleving heeft ook elke stoornis positieve punten; daar gaan we vaak aan voorbij. Ik weet en (h)erken van diverse stoornissen wel een puntje of wat in mij. Lang heb ik mezelf daarom afgekeurd. Hoe kan ik nou anderen begeleiden wanneer ik zelf "niet helemaal spoor". Dat werd er namelijk over mij gezegd en ik dacht dat zelf ook met enige regelmaat. Ik besef steeds meer dat ik juist daarom een hele goede therapeut/coach kan zijn/ben. Dat ik de wijsheid niet alleen uit boekjes heb. Dat schept een band, het geeft vertrouwen en ik inspireer mensen. Ik heb immers mijn stoornissen leefbaar gemaakt, geaccepteerd en ik zie ook steeds vaker de mooie kanten. Mijn rugzak is mijn schatkist geworden.

Ik heb er dan ook geen enkele moeite mee om hier eerlijk over te zijn en dit te delen. Niets menselijks is mij vreemd, zullen we maar zeggen. Ik heb door ervaringen in mijn jeugd een patroon ontwikkeld van schuld, schaamte en straffen. Steeds vaker besef ik dat het bij stoornissen en het daarbij behorende gedrag niet om schuld gaat. Dat ik mij daar niet voor hoef te schamen en zeker niet voor hoef te straffen. Ik ben ooit getest op bipolaire stoornis omdat deze in mijn familie voorkomt. Ik kreeg niet die diagnose. Ik weet wel dat ik trekken van deze stoornis heb. Ik heb de laatste jaren toch vaak een test gedaan. Wat maakt dat ik op zoek ben? Wat denk ik te vinden sterker nog, wat maakt het uit?

Het zijn maar door mensen gedefinieerde labels en ik ben zoveel meer dan dat. Ik besluit niet meer op zoek te gaan. Ik besluit mezelf te accepteren met al mijn "gekkigheden" en mezelf ook volledig goed te keuren. Wat geeft dit een rust zeg. Voor alle duidelijkheid, ik ben niet tegen diagnostiek, behandeling etc. Maar ik staak mijn zoektocht naar antwoorden. Ik ben klaar met overleven. Vanuit zelfliefde en acceptatie op naar voluit leven! Beseffen dat ik als volwassen vrouw keuzes heb. Dat ik mijn verleden niet kan veranderen maar dat ik steeds een keuze heb hoe ermee om te gaan in het hier en nu. Op dit pad zal ik anderen met liefde en vol enthousiasme begeleiden en aanmoedigen. Ik ben een cheerleader.